Wie zich verdiept in het ontstaan van Kerst, komt al snel tot de conclusie dat het niet altijd even vanzelfsprekend is geweest. Om te beginnen weten we allemaal dat Jezus waarschijnlijk niet eens in december is geboren… Als kritische christen vond ik het daarom tijd dit feest nader te onderzoeken. Want als je ziet hoe Kerst de laatste decennia is geseculariseerd, hoe waarschijnlijk is het dan dat Kerst in de voorgaande eeuwen stil heeft gestaan in z’n ontwikkeling…?

Nee, ik ga hier niet op zoek naar een antwoord op de vraag: waar komt de kerstboom vandaan? Nee, ik ga ook niet het zoveelste pleidooi houden voor een ‘terug naar het Bijbelse Kerstfeest’. Waarom niet? Omdat dat fundament ontbreekt… Is het immers niet vreemd dat er in de Bijbel nergens gesproken wordt over het vieren van Jezus’ verjaardag? Pasen heeft wat dat betreft een duidelijk fundament. Maar dan nog een vraag… Een vraag waar geen hond over nadenkt, maar wat wel hét fundament blijkt te zijn voor het ontstaan van Kerst; waarom vieren we verjaardagen?

Verjaardagen
Wie denkt dat verjaardagen overal hetzelfde gevierd worden, komt bedrogen uit. In veel landen weten de inwoners niet eens hoe oud ze zijn. Hun verjaardag is totaal niet relevant, wel wordt er vaak gevierd als jongens mannen worden en meisjes vrouwen. Ook toen Jezus leefde was het geen gewoonte om een verjaardag te vieren, alleen Romeinen deden dat, lees: Matteüs 14: 6 – 12. Voor die tijd waren de Joden niet eens bekend met het fenomeen ‘verjaardag’. Het is zeer onwaarschijnlijk dat Jezus zelf ooit z’n verjaardag vierde.

Romeinen
Ook in de 200 jaar na Jezus’ geboorte werd er weinig tot geen aandacht besteed aan Zijn geboorte. Maar doordat het christendom steeds meer in aanraking kwam het heidense volken, kwamen er ook steeds meer heidense gebruiken in hun leefwereld. Romeinen die gewend waren hun verjaardag te vieren, stopten daar niet mee nadat ze zich bekeerden. In eerste instantie werd de geboorte van Jezus op verschillende plaatsen gevierd op het moment dat hen het beste uitkwam. Het was keizer Constantijn de Grote (de Romeinse keizer die de christenvervolging afschafte) die Kerst koppelde aan een bestaande Romeinse feestdag op 25 december. Toen deze dag steeds populairder werd en de kerk eenheid wilde, besloot Paus Liberius in 354 dat 25 december de geboorte van Jezus voortaan gevierd zou worden, met een speciale kerst mis.

Kerstconcept
En nu 1653 jaar later vieren we met z’n allen Kerst als geen generatie voor ons. Het feest waarin de VS haar kerstconcept exploiteert: vreten en Jezus vergeten… Geloof me, ik ben niet tegen verjaardagen en al helemaal niet tegen lekker eten, maar ik wil ook niet krampachtig vasthouden aan een door cultuur gegeven kerkelijke traditie.

Geloven in een kerstgevoel doe ik daarom niet. Toch sta ik voor 100% achter de kerstboodschap, dat Jezus als Gods zoon naar de aarde is gekomen om als de minste in een stal het levenslicht te zien. Dat is best een feest waard, alleen is dat wel wat anders dan een door God gegeven fundamenteel feest. Wat dat betreft bewijst Kerst dat cultuur, traditie en een oprecht geloof best hand-in-hand kunnen gaan.

Daarom wens ik iedereen een gezegende Kerst toe, zowel in de kerk als thuis! Want ook dat gezellig eten is geen fundament, maar wel Bijbels:

Deuteronomium 12: 7 Richt daar ten overstaan van de HEER, uw God, een feestmaal aan en geniet met uw familie van de zegeningen waarmee hij uw inspanningen heeft beloond.

Amen, eet smakelijk!

Deel met:

•